Wstęp
Najczęściej pacjenci przychodzą do mnie z bólem okolicy między łopatkowej, sztywnością karku, czy bólem szyi z promieniowaniem do ramienia, łokcia lub dłoni. Czasem pojawiają się pacjenci z napięciowym bólem głowy, które przeniesione są z napiętych struktur szyjnych. Częstym rozpoznaniem stawianym przez radiologa jest spłaszczona lordoza szyjna. Co jest już smutną konsekwencją nowoczesnych technologii, mógłbym powiedzieć, że spłaszczona lordoza jest chorobą smartfonową, ale o tym za chwilę. Ból kręgosłupa szyjnego to plaga wśród pracowników biurowych. Z tego wpisu dowiesz się jaka jest funkcja kręgosłupa szyjnego, jak zmniejszyć dolegliwości bólowe, oraz jak przeciwdziałać następnym epizodom bólowym.
Budowa i funkcje kręgosłupa szyjnego
Kręgosłup szyjny jest bardzo ciekawym odcinkiem, jego budowa pozwala na bardzo duży zakres ruchu. Jest to najbardziej mobilny odcinek kręgosłupa, dzięki temu nasze pole widzenia jest takie duże. Oprócz zapewnienia nam szerokiego kąta widzenia, szyja wraz z innymi częściami kręgosłupa chroni mózg przed nadmiernymi wstrząsami. Ta amortyzacja jest możliwa właśnie dzięki krzywiznom kręgosłupa lordozom szyjnej i lędźwiowej oraz kifozom krzyżowej i piersiowej. Lordozy i kifozy rozkładają siłę grawitacji na siły ścinające i kompresujące, co zmniejsza obciążenia na poszczególne segmenty. Znaczącą rolę w przenoszeniu obciążeń ma też prawidłowa elastyczność stawów biodrowych, kolanowych i skokowych, oraz cała obręcz miedniczna. Dlatego nie zdziw się kiedy terapeuta manualny zbada także twoją miednicę i kończyny dolne, kiedy ty jesteś przekonany, że problem jest tylko w obrębie szyi.
Duża ruchomość kręgosłupa szyjnego musi być zawiadywana przez rozbudowany system mięśniowy. Co sprzyja patologicznym napięciom mięśniowym i zablokowaniom. Głowa swoje waży jeżeli przez większość dnia trzymasz głowę opuszczoną w dół przeglądając wiadomości na telefonie, pracując przy źle ustawionym komputerze czy nieprawidłowo wyregulowanym zagłówku fotela w samochodzie to nie dziw się, że mięśnie które muszą tą głowę utrzymywać mówią w końcu pas. Wstajesz rano, chcesz wykonać ruch i czujesz potworny, przeszywający ból od łopatek aż do głowy. Kiedy głowa jest ustawiona w osi ciała czyli nad miednicą i klatką piersiową to jej utrzymywanie nie jest dużym obciążeniem dla układu mięśniowo-powięziowego. Każde wychylenie jej w przód zwiększa dźwignię i głowa zaczyna ciążyć.
Na ustawienie szyi ma też wpływ ruchomość klatki piersiowej, kręgosłupa piersiowego i obręczy barkowej. Jeżeli na siłowni robisz tylko klatkę, to mięśnie piersiowe pociągną za sobą obręcz barkową do przodu, a ta pociągnie do przodu szyję i głowę. Takie ustawienie wywoła ochronne napięcie mięśnia czworobocznego i mięśni podpotylicznych. Przepis na dyskopatię gotowy. Oprócz siły mięśniowej w pierwszej kolejności powinieneś zadbać o prawidłową ruchomość.
Pewną rolę w problemach z kręgosłupem szyjnym odgrywa przepona i narządy wewnętrzne zawieszone na powięzi przed kręgowej, napięta przepona, zaburzenia w obrębie żołądka mogą powodować pociąganie szyi do przodu, czasem uwidacznia się to w postaci wdowiego garbu.
Jak poradzić sobie z bólem karku?
Jak już wspominałem wyżej, po pierwsze elastyczność i mobilność. I to nie tylko kręgosłupa szyjnego, ale też potylicy, żuchwy, klatki piersiowej, obręczy barkowej, odcinak lędźwiowego kręgosłupa, stawów biodrowych, kolanowych i skokowych. I nie dziw się, że wymieniłem wszystkie części ciała, szyja i głowa jako końcówka dźwigni odczuwają wszystkie niedostatki elastyczności ze zwielokrotnioną siłą. Prawidłową ruchomość odzyskasz dzięki technikom powięziowym i poizometrycznej relaksacji mięśni, kiedy mobilność będzie prawidłowa czas na przywrócenie kontroli mięśniowej nad nowym zakresem ruchu. Uzyskasz to dzięki odpowiednim ćwiczeniom stabilizacyjnym, prawidłowej ergonomii pracy i stanowiska biurowego, a także profilaktyce w życiu codziennym.
Bóle kręgosłupa szyjnego mogą być niepokojące, ciężko jest znaleźć pozycję przeciwbólową, a nawet wtedy odczuwane jest drażniące napięcie. Dodatkowo promieniowanie bólu, drętwienia rąk nasilają odczucie niepokoju. Ważne jest abyś jak najszybciej upewnił się że z twoim kręgosłupem wszystko w porządku. Wizyta u fizjoterapeuty lub neurologa, może uspokoić twoje obawy. Najczęściej mimo złożonych objawów ból karku można skutecznie opanować. Pamiętaj, że im dłużej zwlekasz tym leczenie może się wydłużyć.
W obrębie szyi znajdują się baroreceptory odpowiedzialne za regulację ciśnienia krwi, patologiczne napięcie w obrębie tych receptorów może być przyczyną problemów z ciśnieniem. Zawroty głowy, omdlenia przy zmianie pozycji, uczucie tętnienia w uszach to symptomy zaburzeń w obrębie regulacji ciśnienia krwi. Poprawa ruchomości tkanek w okolicy tętnic szyjnych, może wyregulować pracę receptorów i zmniejszyć twoje dolegliwości.
Kolejnym narządem mogącym ucierpieć pod wpływem zaburzonej mechaniki kręgosłupa szyjnego jest tarczyca, która wpływa na gospodarkę hormonalną. Tarczyca okryta jest swoistą torebką powięziową, zwiększone napięcie torebki może uciskać tarczycę zaburzając jej pracę powodując jej nadczynność lub niedoczynność. Na funkcje tarczycy mogą wpływać także odległe rejony ciała poprzez oddziaływanie powięzi mocującej. Cały system gruczołowy jest połączony powięziowo, dzięki temu gruczoły mogą się komunikować, ale też wpływać negatywnie na swoją pracę. Napięcie np. z okolicy nadnerczy czy osierdzia może przenosić się na tarczycę i odwrotnie. Dlatego podczas manipulacji powięzi terapeuta manipuluje tak wiele odległych od siebie punktów.
Więcej o manipulacji dowiesz się z artykułu: Terapia powięzi w gabinecie terapeuty manualnego.
Podsumowanie
Chcesz mieć zdrowy kręgosłup szyjny, to musisz zapomnieć o podziałach. Kręgosłup leczymy jako całość, włączając w to miednicę, obręcz barkową, głowę i oczywiście ręce ,i nogi. Właściwie można by tak streścić wszystkie artykuły dotyczące rehabilitacji. Na szczęście każdy z nas jest inny, i gdzie indziej rozpoczyna się cały proces kompensacji. Każdy ma swoje wrota bólowe i rolą terapeuty jest wejść przez tą bramę posprzątać bałagan i zamknąć drzwi by ból już tamtędy nie miał wstępu. Najważniejsza jest elastyczność, prawidłowa ruchomość jest kluczem do zdrowia, potem na prawidłowej ruchomości możesz pracować nad kontrolą mięśniową tego zakresu ruchu. Bo zbyt wiotka szyja to też nic dobrego.
Jeżeli masz problemy z kręgosłupem, nie wiesz jakie ćwiczenia będą dla ciebie najlepsze to zapraszam cię do mojego gabinetu.