Ból kręgosłupa

Korzonki, ból w krzyżu, dyskopatia, wypadnięcie dysku, rwa kulszowa, ból lędźwi to kilka rozpoznań, czy określeń pacjentów na ból okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. Umiejscawiając problem szerzej należy pomyśleć o okolicy obręczy biodrowej i kompleksie krzyżowo-biodrowym, a już całkiem globalnie oglądając pacjenta należy ocenić wszystkie krzywizny kręgosłupa, jego ruchomość i powiązania z obręczą barkową i biodrową.

Bóle kręgosłupa to niewątpliwa plaga cywilizacyjna, przodują w przyczynach zwolnień lekarskich. Są przyczyną niepełnosprawności, ograniczają funkcjonowanie i interakcje społeczne. Dlatego tak ważna jest szybka i skuteczna rehabilitacja.

Co jest przyczyną bólów kręgosłupa?

W rozpoznaniach lekarskich często spotykamy się z określeniami dyskopatia, kręgozmyk, zwyrodnienia trzonów lub stawów międzywyrostkowych, czasem pojawia się określenie niestabilność. Dyskopatia czyli uszkodzenie krążka międzykręgowego.Kręgozmyk to przesunięcie jednego kręgu względem drugiego a niestabilność możemy zdefiniować jako nadmierną ruchomość segmentu kręgosłupa bez odpowiedniej kontroli mięśniowej. To wszystko jest jednak konsekwencją, lecząc pacjenta musimy spojrzeć na człowieka a nie na jego krążek międzykręgowy czy niestabilny kręgosłup. Co musi się dziać z organizmem, że niszczy swoją strukturę. Jak to się dzieje, że cierpimy na zwyrodnienie kręgosłupa czy przepuklinę krążka międzykręgowego.

Czy łatwo jest zmienić kształt kości? Każdy kto korygował sobie zgryz wie ile czasu zajmuje korekcja krzywych zębów. Jest to trudne , ale po kilku miesiącach rozciągania kości jest możliwe. Kość przebudowuje się nieustannie, ciągle wymieniając materię kostną, dzięki temu może wzmacniać się tam gdzie jest większe obciążenie. Podobnie jest z powięzią, ścięgnami i więzadłami, w miejscach zwiększonych naprężeń tkanki te są grubsze i wytrzymalsze. Jakie ma to znaczenie dla bólu kręgosłupa?

Jaka aktywność może obciążać kręgosłup?

Podam ci kilka przypadków moich pacjentów.

Pacjent ze skoliozą, ból kręgosłupa lędźwiowego z promieniowaniem do pośladka. W pracy obsługuje maszynę, do której ustawiony jest zawsze bokiem i uruchamia ją wykonując skręt tułowia w prawo. Pracuje tak przez kilka godzin, wykonując ten ruch kilkaset razy tygodniowo. Skolioza, zwyrodnienia stawów międzykręgowych, ograniczona rotacja w lewo, ból w stawie biodrowym prawym, brak aktywności ruchowej poza ciężką fizyczną pracą. Jako terapeuta manualny, rozluźniam napięte mięśnie tułowia i obręczy biodrowej, chcę poprawić ruchomość kręgosłupa w ograniczonych kierunkach i poprawić funkcjonowanie stawu biodrowego. Po kilku zabiegach pacjent czuje się lepiej, jednak kontynuując pracę w tych złych warunkach, ciągle będzie do mnie wracał z tym samy problemem, ważna jest więc profilaktyka. Zaleceniem będzie wykonywanie ćwiczeń poprawiających ruchomość kręgosłupa, uelastycznienie napiętych tkanek, bez prewencji, skutek będzie krótkotrwały, a obciążenie pracą fizyczną będzie miało negatywny wpływ na kręgosłup i ból pacjenta.

Także specjalizacja w sporcie, powtarzanie na treningach wielokrotnie tych samych ruchów, może negatywnie wpływać na funkcjonowanie kręgosłupa. Młoda adeptka sztuk walki zgłosiła się do mnie z bólem odcinka L5-S1. Niezbyt mocno nasilonym, ale uciążliwym bólem pojawiającym się podczas mocnego odchylenia się do tyłu. Podczas obserwacji postawy, zauważyłem niewielką skoliozę, przodopochylenie miednicy, hiperlordozę, asymetrię barków oraz szpotawe ustawienie pięt. W czasie treningów pacjentka wykonuje dużo mostków, szpagatów, odgięć do tyłu, co jeszcze bardziej pogłębia przodopochylenie miednicy i wpływa na przeciążenia w obrębie segmentu L5-S1. W pierwszej kolejności musiałem wyrównać napięcia między mięśniami pośladkowymi a najszerszymi grzbietu korygując złe ustawienie barków, następnie odtworzyłem ruch tyło pochylenia miednicy. Poprawa ruchomości miednicy znacząco poprawiła odczucia pacjentki, ból zmniejszył się. Kolejna sesja terapeutyczna polegała na odbudowaniu ruchomości kręgosłupa lędźwiowego i szyjnego. Nie zabronimy młodej osobie uprawiania ulubionego sportu, jednak należy uświadomić pacjenta które ruchy są potencjalnie niebezpieczne i jak przeciwdziałać przeciążeniom. Czasem wolimy wykonywać ćwiczenia, które przychodzą nam z łatwością, a unikamy tych trudniejszych, bardziej wymagających. Prowadzi to do nierównowagi mięśniowej a w późniejszym czasie do kontuzji i bólu. Tutaj także oprócz wizyt u fizjoterapeuty, konieczna jest profilaktyka i rozbudowana świadomość własnego ciała.

Była już praca fizyczna, sport, a czy praca biurowa może być takim zwiększonym obciążeniem? Oczywiście, że tak, siła grawitacji może mieć bardzo zgubny wpływ na nasz kręgosłup. Pacjentka z bólami przejścia piersiowo-lędźwiowego, pracująca w pozycji siedzącej, bez aktywności ruchowej w czasie wolnym. Ból nie promieniuje, ocena postawy ciała wykazuje hipermobilność stawową, zwiększoną lordozę lędźwiową i przodopochylenie miednicy,a także osłabienie mięśni posturalnych odpowiedzialnych za utrzymanie pionowej postawy ciała. Ból nasila się podczas prostowania. Pacjentka podczas siedzenia przyjmowała pozycję bierną, wykorzystując swój aparat więzadłowy zamiast czynnej pracy mięśniowej, dosłownie zwieszała się na więzadłach i powierzchniach stawowych. Wykorzystałem manipulację powięzi, oceniłem bolesne segmenty ciała, wybrałem najbardziej bolesną płaszczyznę. Zmienione punkty powięziowe znajdowały się w obrębie łydki, uda, pośladka oraz w obrębie tułowia. Na szczęście dla pacjentki, zgłosiła się w bardzo krótkim czasie od wystąpienia dolegliwości, dzięki temu już po pierwszym zabiegu ból ustąpił całkowicie. Niestety w praktyce gabinetu zdarza się, że pacjenci latami walczą z bólem przewlekłym kręgosłupa, i tutaj jest szansa na spektakularne efekty, częściej jednak zmiana nawyków i proces zdrowienia trwają trochę dłużej. Pacjentka wróciła do swoich ulubionych zajęć, jednak została poinstruowana, że ze względu na swoją nadruchomość, i tendencję do biernej postawy siedzącej, musi regularnie wykonywać ćwiczenia, aby utrzymać właściwe napięcie mięśni posturalnych. Czy będzie to joga, pilates, czy może ćwiczenia równoważne, a może nordic walking to już wybór pacjentki, ważne by ten ruch sprawiał jej przyjemność.

Podsumowując, na swoje bóle pracujemy latami. Często lekceważymy drobne dolegliwości bólowe, bo same przejdą, bo nie jest jeszcze tak źle. Jednak kumulacja „mikrourazów” w ostateczności prowadzi do poważniejszych zaburzeń. Im szybciej udasz się do specjalisty, tym krótsza będzie twoja droga przez ból. A fizjoterapeuta będzie miał mniej pracy, szybciej upora się z twoim bólem. Oczywiście możesz wziąć niesterydowe leki przeciwzapalne, ale tylko wyłączysz ból, nie usuwając jego przyczyny. Musisz wiedzieć, że ruch jest najlepszym lekarstwem na twoje dolegliwości bólowe kręgosłupa. Aby ten ruch mógł być bezpieczny, twoje mięśnie muszą mieć odpowiednie napięcie, a stawy prawidłową ruchomość. W tym pomoże ci fizjoterapeuta, a po terapii już od ciebie zależy jak utrwalisz efekty tej pracy.